ÖZET

Türkiye‟de çekler ticari hayatta yoğun olarak ödeme aracı değil kredi aracı olarak kullanılmaktadır. Çekler de diğer kıymetli evrak türlerinde olduğu gibi ciro ile devredilmektedir. Fakat Türkiye‟deki vadeli çek uygulaması ciro ve cirodan doğan yükümlülüklerin doğru raporlanması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada çek ve çekin ciro edilmesinden doğan yükümlülüklerin raporlanması konusuna ağırlık verilmiştir. Türkiye‟de ciro edilen çekler için, mevcut durumda yapılan muhasebe kayıtları, ciro işleminden doğan risk ve yükümlülüklerin doğru ve anlamlı raporlanmasına olanak vermemektedir. Bu çalışmada Türkiye uygulamasında yoğun olarak kullanılan vadeli çek uygulamasının, işletmelerin finansal tablolarında ciro işleminin özelliğine uygun ve bu paralelde raporlanması gerektiği ele alınmıştır. Finansal raporlama açısından ciro işlemini özel yapan yön ise cironun sorumluluk doğuran olay olup olmadığıdır. Çünkü Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) göre sorumluluk doğuran olaylar için karşılık ayrılması gerekmektedir. Çeklerdeki ciro işlemi cironun teminat işlevi nedeniyle cirantayı gelecekte (çekin ödenmemesi durumunda) yükümlülük altına sokabilecektir. Bu olgu ciro işleminin yasal yükümlülükten kaynaklanan “sorumluluk doğuran olay” kapsamında değerlendirilmesine yol açmaktadır. Cironun “sorumluluk doğuran olay” etkisi nedeniyle Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) bağlamında yapılacak raporlamada karşılık ayrılmasına konu edilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.