Özet

Bu yazıda ekonomik özgürlük varlığında insan sermayesi ile kayıt dışı ekonomisi arasındaki ilişkinin ampirik analizi yapılmaktadır. 34 ülke örneklemi için 1999-2013 dönemi yıllık panel verileri toplanmıştır. Doğrusal statik ve dinamik panel veri tahmin edicilerinin sonuçları, ekonomik özgürlüğün anlamlı olmayan etkisine işaret etmektedir. ARDL çerçevesi, eğitimin sadece uzun vadede kayıt dışı ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisinin, daha eğitimli işgücünün kayıt dışı ekonomik faaliyetlerden kaçınma eğilimine işaret ettiğini göstermektedir. Kısa süreli etki anlamlı bulunmamıştır. İnsan sermayesinin klasik zaman varyantı değişkenleri olduğu için bu sonuç beklendiktir, yani herhangi bir değişiklik daha uzun bir zaman süresi gerektirir. Genişletilmiş model, eğitimin uzun vadede önemli bir negatif etkisine işaret etmektedir. Ekonomik özgürlük hem kısa hem de uzun vadede anlamlı bulunmamıştır. Ancak, moderatör katsayısının, kısa vadede, ekonomik özgürlüğün kayıt dışı ekonomik aktiviteyi azaltma niyetinde daha eğitimli işgücünü desteklediğini gösterecek şekilde anlamlı ve pozitif olduğunu vurgulamak önemlidir. Dolayısıyla, bir politika uygulaması olarak, kayıt dışı ekonomisini azaltma eğiliminde olacak insan sermayesi işgücünü arttırmak için ekonomik özgürlüğe katkıda bulunmak gereklidir.