Özet

Bu çalışma, Cezayirli feminist yazar ve film yönetmeni Assia Djebar‟ın Fantazya (1985) adlı otobiyografik/tarihsel anlatısı üzerine yapılan postkolonyal bir okumadır. Fantazya‟da, Djebar farklı türden metinleri biraraya getirir: Fransa‟nın Cezayir sömürgesine dair “resmi” kayıtlarını alarak, farklı katmanlardan oluşan anlatılarla yeniden yazar. Bu anlamda metin üç anlatı düzeyi içerir: Cezayir‟in 1830‟daki yenilgisine dair Fransız askerleri ve gazetecileri tarafından tutulan kronikler; 1950-1960 arasındaki bağımsızlık savaşına katılan Cezayirli kadınların deneyimlerini geriye dönük olarak anlattıkları sözel tarih kayıtları; ve yazarın kendisinin sömürge altındaki Cezayir‟de büyüme deneyimi. Bu çok katmanlı metinde, Djebar hem Cezayirli kadınların Fransız sömürgesine karşı verdikleri bağımsızlık savaşındaki hem de ulus-devlet sürecindeki rolünü temsil etmeyi amaçlar. Ne sömürge dönemi resmi Fransız kayıtları ne de bağımsızlık sonrası ulusalcı retorik kadınların bu süreçteki rolünü hakkıyla teslim etse de, Djebar‟ın kişisel anlatısı ve kadınların sözlü anlatıları, sömürgeci ve ulusçu anlatımların kontrapuanik bir şekilde okunmasına olanak sağlar. Bu makale, Fantazya‟nın bir yandan sömürgeci şiddete diğer yandan da sömürge karşıtı mücadelenin kadınları sessizleştirme sürecine vurgu yaparak, hem resmi sömürgeci paradigmaları hem de bağımsızlık hareketine katılan Cezayirli kadınlara dair patriyarkal okumaları sorguladığını iddia eder.