Özet

Michel Foucault, çok çeşitli sosyal-tarihsel, felsefi-epistemolojik, kültürel-antropolojik konuları içeren çok sayıda eseri aracılığıyla postmodernizmin en tanınmış figürlerinden biridir. Foucault'nun eserlerinde zengin ve çok renkli konu yelpazesi vardır: psikoloji ve deliliğe olan eski ilgi alanlarından başlayıp, modern tıbbın ve beşeri bilimlerin doğrultusunda, cinsellik tarihinin disiplin biçimlerinin analizine kadar uzar. Modern görüşlere karşı çıkarak, Marksizm ve psikanaliz gibi teorilerin daha kolay yerel araştırma araçları yarattığını kabul etse de, küresel ve totaliter teorilere hem teorik, hem de politik düzeyde itici etkisine kıyasla bireysel, süreksiz ve yerel eleştirinin kendine özgü etkililiğini değerlendirir. Yine de, uygulamada indirgemeci ve empoze edici olduklarına ve bu teorilerin çok sayıda bilgi ve mikroanaliz biçimiyle değiştirilmeleri gerektiğine inanıyordu. Soy ağacı, onun felsesindeki temel kavramlardan biridir ve günlük hayatımızın gerçeğini sorunsallaştırmayı amaçlamıştır. Bunlar: bedenlerimiz (cinsellik), sosyal kurumlarımız (hapishaneler, okullar, hastaneler, aileler) ve bilimsel kuramlar (normallik, delilik, sağlık ve hastalıklar) aslında tarihsel olarak değişken güç ilişkilerinde üretilen nesnelerdir. Foucault tarafından önerilen şecere analizi, doğal deneyimlerimizi iyi bilinen yanlarını ezberbozarak iyi bilinen bilgi birliğini yok etmeyi, aynı zamanda böyle bir siyasi iradenin teoride yaratılmadığını, ancak eyleme ve faaliyet gösterecek insanlara ihtiyaç duyulduğunun farkındalığını amaçlamaktadır. Bu makalenin amacı, şecereyi Foucault’un düşünce penceresinden açıklamayı ve hakimiyet’le olan ilişkisi üzerinden incele yapmayı hedefler.