Özet

Bu çalışma Türk siyasal hayatında muhalefet partilerinin kimi durumlarda di-le getirdikleri ancak hiçbir zaman gerçekleştiremedikleri bir proje olarak kalan “sine-i mil-lete dönüş” söylemini konu edinmektedir. Sine-i millete dönüş, muhalefet partilerinin kriz anlarında bir çıkış noktası olarak düşündükleri parlamentodan toplu şekilde istifa etme stratejisidir. Bu çerçevede sine-i millete dönüş söyleminin parti politikası olarak tartışıldığı dönemler belirlenmiş, her olay kendi özelinde değerlendirilerek dönemsel bazda tartışmala-rın ortak noktaları tespit edilmiştir. Meşru siyaseti, parlamentodan çıkararak halk zeminine taşımayı amaçlayan ve muhalefete halkı da ortak etme amacı güden bu politik strateji, bir meşruiyet sorunu yaratarak siyasal sistemin işleyişinde köklü değişiklikler yapmayı hedef-lemektedir. Bu bağlamda çalışmamız muhalefet tarafından zaman zaman dile getirilen bu stratejinin hangi koşullar altında gündeme geldiğini, uygulanabilirliğini ve başarılı bir siya-sal manevra olup olmayacağını belirlemeyi amaçlamaktadır.