Özet

Eğitim kavramı, en yalın hali ile bireylerde davranış değişikliği meydana getirme süreci olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde ise, eğitim bahsedilen bireysel değişimin çok ötesinde, sosyal gelişime ve ilerlemeye katkıda bulunan en önemli faktörler arasında yer almakta; dolayısıyla eğitimin ülkeler için önemi günden güne artmaktadır. Bu durumunun beklendik bir sonucu olarak, birçok ülke eğitime ayrılan ulusal kaynaklarını artırmaya çalışmaktadır. Eğitim hizmetleri yarı kamusal hizmetler olarak tanımlansa da, bu hizmetler için kullanılan kaynakların neredeyse tamamı halen dünyanın hemen her yerinde kamu bütçeleri tarafından karşılanmaktadır. Bu durum, yapılan eğitim harcamalarının ve yatırımlarının doğru planlamaya dayanarak gerçekleştirilmesini gerektirmektedir. Ülkeler tarafından yapılan harcamaların ve yatırımların bir strateji çerçevesinde gerçekleştirilebilmesi giderek önem kazanmaktadır. Özellikle, genç nüfus potansiyeli nedeniyle eğitimden yararlanan birey sayısının her geçen gün arttığı Türkiye gibi ülkeler için bu yatırımın sistematik olarak yürütülebilmesinin önemi daha da belirginleşmektedir. Ülkelerin ifade edilmiş olan planlamaları doğru bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için eksiksiz ve güvenilir eğitim verilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu verilerin analiz edilmesi, ülkelerce belirlenen ulusal hedefler ve eğitim çıktılarına ulaşılabilmesi adına önem taşımakta; eğitim süreçlerine işlevsellik kazandırmaktadır. İhtiyaç duyulan bu veriler artık Türkiye'de ve pek çok ülkede eğitimden sorumlu bakanlıklar tarafından yıllık olarak yayınlanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'ye ait söz konusu veriler farklı göstergeler açısından incelenmeye ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Tarama modeline göre yürütülen çalışmada elde edilen veriler doküman analizi tekniği incelenmiştir. Çalışmada zorunlu eğitim kapsamındaki ilköğretim ve ortaöğretim düzeyleri ele alınmış olup eğitime tahsis edilen bütçe ve eğitim yatırımlarının yanı sıra eğitim potansiyeli ile ilgili göstergeler (okul sayısı, sınıf başına öğrenci sayısı, eğitim seviyelerine göre öğretmen sayısı vb.) ele alınmıştır. Uluslararası bir karşılaştırma yapılabilmesi için, TIMMS, PISA, PIRLS (2018 PISA dahil) gibi sınavlarda yüksek başarı gösteren Singapur’a ait veriler de incelenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmada, Türkiye'nin geliştirilmeye açık bazı eğitim göstergelerine sahip olduğu ve eğitim harcamalarının henüz istenen düzeyde olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, Singapur'da yapılan son eğitim harcamalarının eğitim ve başarı kalitesine önemli bir katkı sağlamış olduğu bulunmuştur.