Özet

Yaylı çalgılar performans değerlendirme ölçeği: Türkçeye çevrilmesi başlığı altında ya-pılmış olan bu çalışma, sınav, konser, yarışma gibi sahne performansların ölçülmesi ve de-ğerlendirmesi amacı ile yaylı çalgıların tümünde kullanılmak üzere oluşturulmuştur. Perfor-mans çıktılarının ölçülmesi ve değerlendirilmesinin eğitimdeki önemi; farklı ekol/okullardan yetişmiş eğitmenler tarafından yetiştirilen öğrencilerin bu performanslarının çıktılarının değerlendirilmesi ve notlamasında puan kaybı olmasının önlenmesidir. Ölçeğin maddelerinin gerekçeleri ve açıklamaları, farklı ekolleri kapsayan seslendirme/yorumlamaları içeren nite-likte olmasından dolayı ayrıca değerlidir. Bu çalışma, Zdzinski ve Barnes’in ‘Development and Validation of a String Performance Rating Scale’ isimli, daha önce Abeles (1973) tara-fından geliştirilen Clarinet Performance Rating Scale ve Bergee (1987) tarafından geliştirilen Tuba-Euphonium Performance Rating Scale ölçeklerinin performans değerlendirme ölçütlerini yaylı çalgılara uyarlayarak oluşturduğu çalışmayı temel alarak yapılmıştır. Yo-rumlama/müzikal etki, ifade/ton, ses uyumu, ritim/tempo ve vibrato ana başlıklarından olu-şan ve toplamında yirmi sekiz alt madde ile yaylı çalgıların tümünde performans ölçme ve değerlendirme kriterlerini oluşturmuştur. Çalışmada Zdzinski ve Barnes’in (2002) tarafından geliştirilen ‘Development and Validation of a String Performance Rating Scale’ ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Yaylı çalgı eğitiminde, uy-gun/yetkin performans için gerekli teknik ve müzikal zorunluluklar olduğu bilinmekle bera-ber, performans değerlendirmelerinin çok detaylı ve titizlikle yapılması gerekliliği görülmektedir. Ancak Devlet Konservatuvarları, Güzel Sanatlar Fakülteleri, Sanat ve Tasa-rım Fakülteleri ve Eğitim Fakülteleri gibi sanat kurumlarında verilen yaylı çalgı eğitimlerin farklı ekoller/eğitim anlayışlarını içerdiği için performans değerlendirme kriterlerinde objek-tif bakış açısı hakim olarak akredite olamamış, eğitim sürecinin temsilcisi olan performansın değerlendirmesini yoruma açık bırakmıştır. Yaylı çalgılar performans değerlendirme ölçeğindeki ana başlıklar hariç alt maddenin, her kurumun iç dinamiklerine uygun olarak ve ölçeğin genel yapısını bozmadan değiştirilebileceği ön görülmekle beraber, farklı disiplin-lerde (Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği, Otantik/Etnik Müzik) eğitim veren kurumların kendi özel değerlendirme kriterlerini oluşturabileceği düşünülmektedir.